Jak rozliczać podatek od cudzoziemców (również z uwzględnieniem zwolnienia „zerowy PIT”) + kalkulator

Sposób rozliczania podatkowego przychodów uzyskanych przez cudzoziemca (np. obywatela Ukrainy lub Białorusi) uzależniony jest przede wszystkim od rodzaju umowy na podstawie, której praca jest świadczona (np. czy jest to umowa o pracę, umowa zlecenia czy o dzieło), rezydencji podatkowej obcokrajowca oraz od długości okresu przebywania przez niego na obszarze Polski.

W określonych warunkach w  przypadku cudzoziemców zastosowanie znajduje także „zerowy PIT”.

Umowa o pracę z obcokrajowcem a podatek

Dochody uzyskane przez cudzoziemca z tytułu umowy o pracę zawartej z polskim pracodawcą (i wykonywanej w Polsce), podlegają opodatkowaniu w Polsce. W kwestii tej nie zmieni nic nawet fakt przedstawienia przez obcokrajowca certyfikatu rezydencji, który uprawnia do zastosowania reguł podatkowych wskazanych we właściwej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania. Wynika to z tego, że we wspomnianych umowach zawartych przez Rzeczpospolitą nie przewidziano żadnych wyjątków umożliwiających uniknięcie lub zredukowanie wysokości podatku naliczanego od wynagrodzenia wypłacanego pracującemu w Polsce cudzoziemcowi z tytułu umowy o pracę przez polskiego pracodawcę.

Nasze rodzime regulacje podatkowe nie przewidują odrębnych unormowań odnoszących się do obowiązków płatnika w zakresie obliczania i pobierania zaliczek na podatek od wynagrodzeń wypłacanych pracującym w Polsce obcokrajowcom na podstawie stosunku pracy zawartego z polskim podmiotem zatrudniającym.

W konsekwencji, reguły opodatkowania pracowników – cudzoziemców zatrudnionych przez polskich pracodawców na terenie RP są zatem takie same jak w przypadku polskich pracowników.

Podatek a umowa zlecenia z cudzoziemcem, który przedstawił zagraniczny certyfikat rezydencji

Przy rozliczaniu podatkowym zleceniobiorców – obcokrajowców istotny jest głównie status rezydencji podatkowej zatrudnionego.

Zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy o PIT, w odniesieniu m.in. do przychodów z umowy zlecenia osiąganych przez cudzoziemców zastosowanie znajdują właściwe umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, ale tylko wtedy, gdy cudzoziemiec udokumentuje dla celów podatkowych miejsce zamieszkania zagranicznym certyfikatem rezydencji.

Innymi słowy pracodawca po uzyskaniu zagranicznego certyfikatu rezydencji od cudzoziemca – zleceniobiorcy, może opodatkować zawartą z nim umowę zlecenia według reguł wynikających z danej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Zauważmy, że większość umów o unikaniu podwójnego opodatkowania przewiduje, że dochód, który osoba mająca miejsce zamieszkania w jednym państwie osiąga z wykonywania na terytorium drugiego państwa wolnego zawodu albo z innej działalności o samodzielnym charakterze, podlega opodatkowaniu tylko w państwie zamieszkania, chyba że osoba ta posiada w drugim kraju stałą placówkę dla wykonywania swej działalności. Jeżeli posiada ona taką stałą placówkę, to dochód może być opodatkowany w tym kraju, jednak tylko w takim zakresie, w jakim może być przypisany tej stałej placówce.

A zatem jak wynika z powyższego, jeśli przychód z umowy zlecenia wykonywanej przez obcokrajowca można zakwalifikować jako przychód z wolnego zawodu albo z innej działalności o samodzielnym charakterze, a cudzoziemiec przedstawił zagraniczny certyfikat rezydencji, wówczas zleceniodawca nie musi pobierać podatku dochodowego od wypłacanego wynagrodzenia – o ile tak stanowi umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta między RP a krajem rezydencji podatkowej cudzoziemca – zleceniobiorcy).

Podatek a umowa zlecenia z cudzoziemcem, który nie przedstawił zagranicznego certyfikatu rezydencji

W przypadku zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia obcokrajowców, którzy nie przedstawili zagranicznego certyfikatu rezydencji podatkowej oraz których ośrodek interesów życiowych w rozumieniu art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy o PIT znajduje się w Polsce (niezależnie od długości ich pobytu w Polsce) lub którzy przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym, zleceniodawca obowiązany jest:

• do poboru zaliczek na podatek dochodowy na zasadach ogólnych (art. 41 ust. 1 ustawy o PIT) oraz
• do sporządzenia za okres, przez który od wynagrodzenia obcokrajowca pobierane były zaliczki podatkowe, deklaracji PIT-4R i informacji PIT-11.

Natomiast w sytuacji wypłaty wynagrodzeń zleceniobiorcom – cudzoziemcom, którzy nie posiadają ośrodka interesów życiowych w Polsce, a ponadto w roku podatkowym ich pobyt w Polsce nie przekroczył 183 dni, podmiot zatrudniający zobowiązany jest:

• pobierać od wypłacanego wynagrodzenia 20% zryczałtowany podatek, o którym mowa w art. 29 ust. 1 ustawy o PIT,
• sporządzić za okres, przez który naliczany był podatek zryczałtowany, deklarację PIT-8AR i informację IFT-1/IFT-1R.

Pracodawca ma w obowiązku pobierać 20% zryczałtowany podatek od wypłacanego wynagrodzenia w ramach umowy zlecenia obcokrajowcowi, który nie posiada na terenie RP ośrodka interesów życiowych, tylko do upływu 183. dnia pobytu w Polsce w roku kalendarzowym. Jeśli pobyt ten przekroczy 183 dni, wówczas zakład pracy powinien od 184. dnia pobytu cudzoziemca na terytorium RP zacząć naliczać zaliczki podatkowe.

W takich okolicznościach po zakończeniu roku podatkowego podmiot zatrudniający powinien wystawić:

• dwie informacje podatkowe – IFT-1R za okres pobytu cudzoziemca-zleceniobiorcy do 183 dni oraz PIT-11 za okres od momentu, gdy powstał obowiązek poboru zaliczki podatkowej,

• dwie deklaracje: PIT-8AR (z wykazaniem kwot dotyczących przychodów opodatkowanych ryczałtem) i PIT-4R (z wykazaniem kwot dotyczących przychodów opodatkowanych na ogólnych zasadach).

W kontekście ustalania statusu rezydencji podatkowej cudzoziemca bardzo istotny jest art. 3 ust. 1 ustawy o PIT, zgodnie z którym osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Z kolei za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski – w rozumieniu art. 3 ust. 1a ustawy o PIT – uważa się osobę fizyczną, która spełnia jeden z następujących warunków:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Wspomniany wyżej przepis wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem „lub”, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a więc – podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika „lub” w sformułowaniu „centrum interesów osobistych lub gospodarczych” dla doprecyzowania kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym określona osoba, która ma ścisłe powiązania biznesowe czy też gospodarcze w Polsce, a całą rodzinę i znajomych w innym państwie, może w takiej sytuacji podlegać opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów.

Przez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć tzw. ognisko domowe, wszelkie powiązania rodzinne i towarzyskie, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji/klubów, uprawiane hobby itp. Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a ustawy o PIT ww. analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ośrodka interesów życiowych.

Uznanie osoby fizycznej za osobę mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1a ustawy o PIT nie przesądza o uznaniu tej osoby za osobę podlegającą w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Wszakże przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a, 2b ustawy o PIT stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Ocena czy osoba fizyczna podlega w Polsce ograniczonemu czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie z uwzględnieniem postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Rozliczanie cudzoziemców na zasadach ogólnych (art. 41 ust. 1 ustawy o PIT) możliwe jest od dnia spełnienia przesłanek wynikających z art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do dnia ich ustania.

Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 kwietnia 2019 r. (sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.86.2019.1.AKR).

Celem prawidłowego rozliczania z podatku zatrudnianych przez polskich pracodawców cudzoziemców i właściwego określenia tego, czy dany obcokrajowiec jest polskim rezydentem czy też nie, warto zaznajomić się z artykułem: Jak ustalać rezydencję podatkową cudzoziemców.

Cudzoziemcy a „zerowy PIT”

„Zerowy PIT” to nowe zwolnienie podatkowe obejmujące otrzymywane przez osoby w wieku do ukończenia 26 roku życia przychody:

• ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy (czyli przychody, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT) oraz
• o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o PIT czyli przychody z umów zlecenia, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej (z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zlecenia zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej),

do wysokości nieprzekraczającej w 2020 r. kwoty 85.528 zł w skali roku, zaś w okresie od sierpnia do grudnia 2019 r. kwoty 35.636,67 zł.

O „zerowym PIT” pisaliśmy m.in. w artykułach: Zerowy PIT dla osób w wieku do 26 lat – zasady i wzór oświadczenia o zaniechaniu poboru podatku oraz Zerowy PIT – pytania i odpowiedzi.

Omawiana preferencja podatkowa obejmuje również zatrudnionych w Polsce cudzoziemców, ale tylko wtedy, jeśli:

• spełniają warunki do tej ulgi wskazane w ustawie o PIT oraz ustawie z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (jednym z tych warunków w 2019 r. jest złożenie płatnikowi oświadczenia o spełnianiu przesłanek do korzystania z „zerowego PIT”) oraz
• podlegają w naszym kraju opodatkowaniu na zasadach ogólnych (czyli wg skali podatkowej) a zatem chodzi tu o obcokrajowców, którzy zatrudnieni są w ramach stosunku pracy albo są polskimi rezydentami podatkowymi w sytuacji, gdy pracują w ramach umowy zlecenia.

„Zerowy PIT” nie ma więc zastosowania do cudzoziemców – nierezydentów, którzy są w Polsce opodatkowywani w sposób zryczałtowany. A zatem przykładowo obcokrajowcy pracujący na podstawie umowy zlecenia przebywający w danym roku na terenie RP do 183 dni oraz nieposiadający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych), od wynagrodzenia których naliczany jest 20-procentowy podatek zryczałtowany, nie mogą być objęci przedmiotowy wyłączeniem podatkowym.

Sprawdź nowatorski i użyteczny kalkulator do rozliczania wynagrodzeń i innych świadczeń wypłacanych / przyznawanych obcokrajowcom:

🧮 Kalkulator Online – Kalkulator wynagrodzeń – rozliczanie podatkowo-składkowe cudzoziemców
Jak rozliczać świadczenia wypłacane / przyznawane cudzoziemcom?

➪ Kliknij i Sprawdź